Cách hàn bồn inox đúng tiêu chuẩn
Hàn bồn inox là một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỹ thuật cao và hiểu biết sâu về vật liệu cũng như các phương pháp hàn. Inox (hay thép không gỉ) không phải là thứ dễ "trị", vì nó có những đặc điểm riêng biệt so với thép thường. Nếu bạn muốn hàn một cái bồn inox đạt chuẩn – bền, đẹp, không rỉ sét, không rò rỉ – thì cần phải nắm rõ từng bước, từ chuẩn bị đến hoàn thiện. Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ với bạn cách làm sao để hàn bồn inox đúng kỹ thuật, dựa trên kinh nghiệm thực tế mà tôi đã tích lũy qua nhiều năm làm nghề.
1. Hiểu rõ về inox và bồn cần hàn
Trước khi cầm máy hàn lên, bạn phải hiểu mình đang làm việc với cái gì. Inox có nhiều loại, nhưng phổ biến nhất để làm bồn chứa nước hay bồn công nghiệp là inox 304 và 316. Inox 304 bền, chống ăn mòn tốt, giá cả phải chăng, còn 316 thì cao cấp hơn, chịu được môi trường khắc nghiệt như nước muối hay hóa chất. Tùy vào mục đích sử dụng bồn mà bạn chọn loại inox cho phù hợp. Ví dụ, bồn chứa nước sinh hoạt thì 304 là đủ, nhưng nếu làm bồn chứa hóa chất thì phải cân nhắc 316.
Bồn inox công nghiệp có thể là bồn tròn, bồn vuông hay bồn chữ nhật, dung tích từ vài chục lít đến hàng nghìn lít. Kích thước và độ dày của tấm inox cũng ảnh hưởng đến cách hàn. Thường thì độ dày từ 0.8mm đến 2mm là phổ biến cho bồn dân dụng, còn bồn công nghiệp có thể dày hơn, 3mm hoặc 5mm. Bạn cần xác định rõ bồn mình làm có yêu cầu gì đặc biệt không: chịu áp suất, chống rung, hay chỉ đơn giản là chứa nước thường.
2. Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu
Hàn inox không phải cứ có máy hàn là xong. Bạn cần chuẩn bị đầy đủ "đồ nghề" để quá trình làm việc trơn tru:
- Máy hàn: Hàn inox thường dùng máy hàn TIG (Tungsten Inert Gas) vì nó cho mối hàn đẹp, chính xác, ít bắn tóe. Máy TIG dùng khí trơ (thường là Argon) để bảo vệ mối hàn, tránh oxi hóa. Nếu không có máy TIG, bạn cũng có thể dùng máy hàn MIG hoặc hàn que, nhưng chất lượng mối hàn sẽ không mịn bằng.
- Que hàn hoặc dây hàn: Nếu hàn TIG, bạn cần que hàn inox cùng loại với vật liệu (304 thì dùng que 304, 316 thì dùng 316). Đường kính que thường từ 1.6mm đến 2.4mm, tùy độ dày tấm inox.
- Khí Argon: Đây là "lá chắn" bảo vệ mối hàn khỏi không khí. Bình khí Argon phải đầy, áp suất ổn định, và bạn nên kiểm tra van trước khi dùng.
- Điện cực vonfram: Dùng cho máy TIG, kích thước từ 1.6mm đến 3.2mm. Đầu điện cực cần được mài nhọn để tia hồ quang tập trung.
- Dụng cụ bảo hộ: Kính hàn, găng tay chống nhiệt, áo dài tay – đừng coi thường, vì ánh sáng hồ quang TIG rất mạnh, dễ hại mắt và da.
- Máy cắt, máy mài: Để cắt tấm inox và làm sạch mối hàn sau khi xong.
- Tấm inox: Đảm bảo bề mặt sạch, không dầu mỡ, không gỉ sét trước khi hàn.
Ngoài ra, bạn cần một bàn làm việc chắc chắn, không gian thoáng để dễ thao tác, đặc biệt là khi làm bồn lớn.
3. Chuẩn bị tấm inox trước khi hàn
Inox có bề mặt bóng loáng, nhưng đừng để vẻ ngoài đánh lừa. Trước khi hàn, bạn phải làm sạch tấm inox thật kỹ. Dầu mỡ, bụi bẩn hay vết gỉ sét dù nhỏ cũng có thể làm mối hàn bị rỗ, yếu đi. Dùng dung dịch tẩy rửa chuyên dụng (như axeton) lau sạch, sau đó lấy khăn khô lau lại. Nếu tấm inox bị xước sâu hoặc có vết bẩn cứng đầu, bạn có thể dùng giấy nhám mịn đánh nhẹ, nhưng đừng làm quá mạnh kẻo làm hỏng lớp bảo vệ chống gỉ tự nhiên của inox.
Sau khi làm sạch, đo đạc và cắt tấm inox theo kích thước bồn. Dùng thước, bút đánh dấu để vẽ đường cắt, rồi dùng máy cắt plasma hoặc cưa tay (nếu tấm mỏng). Cạnh cắt phải thẳng, không lởm chởm, vì khi ghép các tấm lại với nhau, khe hở quá lớn sẽ khó hàn kín. Nếu cần uốn cong để làm bồn tròn, dùng máy uốn chuyên dụng, đảm bảo độ cong đều, không làm móp méo tấm inox.
4. Kỹ thuật hàn TIG cho bồn inox
Hàn TIG là lựa chọn số một cho bồn inox, vì nó cho mối hàn mịn, đẹp, ít phải xử lý lại. Nhưng để hàn đúng chuẩn, bạn cần chú ý mấy điểm sau:
- Cài đặt máy hàn: Dòng điện dùng cho hàn TIG là dòng DC, cực âm nối với điện cực vonfram, cực dương nối với vật hàn. Cường độ dòng điện tùy thuộc vào độ dày inox: khoảng 30-60A cho tấm 1mm, 60-100A cho tấm 2mm. Khí Argon mở trước khi hàn khoảng 10 giây để đẩy hết không khí trong ống dẫn.
- Tư thế hàn: Khi hàn, tay trái cầm que hàn, tay phải cầm mỏ hàn TIG. Giữ mỏ hàn nghiêng khoảng 15-20 độ so với mặt phẳng, điện cực cách bề mặt inox khoảng 2-3mm để tạo hồ quang ổn định. Đừng để điện cực chạm vào tấm inox, vì nó sẽ làm nhiễm bẩn mối hàn.
- Đưa que hàn: Que hàn được nhúng vào vùng hồ quang để chảy ra, lấp đầy khe hở giữa hai tấm inox. Động tác phải đều tay, không nhanh quá kẻo mối hàn bị lõm, không chậm quá kẻo cháy tấm inox. Với bồn inox, thường hàn đường thẳng hoặc vòng tròn (nếu là bồn tròn), nên bạn cần giữ nhịp độ ổn định.
- Kiểm soát nhiệt: Inox dẫn nhiệt kém, dễ bị biến dạng nếu hàn quá nóng. Hàn từng đoạn ngắn, để nguội rồi hàn tiếp, đừng cố hàn liền mạch cả mét một lúc. Nếu thấy tấm inox đổi màu (xanh, tím), nghĩa là nhiệt quá cao, cần giảm dòng điện hoặc tăng tốc độ hàn.
Hàn bồn inox công nghiệp thường có hai kiểu mối hàn chính: hàn góc (nối đáy với thân) và hàn đối đầu (nối các tấm thân). Với hàn góc, bạn cần giữ que hàn nghiêng 45 độ để mối hàn đều hai bên. Với hàn đối đầu, đảm bảo hai tấm sát khít, khe hở không quá 1mm để tránh rò rỉ.
5. Xử lý mối hàn sau khi hoàn thành
Mối hàn TIG dù đẹp cũng không thể tránh khỏi vài vết xỉ hay màu loang do nhiệt. Để bồn inox bồn chứa đạt chuẩn, bạn cần xử lý lại:
- Đánh bóng mối hàn: Dùng máy mài cầm tay với đĩa mài mịn (loại dành riêng cho inox) để làm phẳng mối hàn. Đừng mài quá sâu, chỉ cần loại bỏ phần lồi và vết cháy.
- Làm sạch màu loang: Dùng dung dịch axit (như axit nitric) pha loãng để tẩy màu loang quanh mối hàn, trả lại vẻ sáng bóng cho inox. Sau đó rửa sạch bằng nước, lau khô.
- Kiểm tra rò rỉ: Đổ nước đầy bồn, để vài tiếng xem có vết rỉ nào không. Nếu phát hiện rò, hàn lại chỗ đó, nhưng phải làm sạch kỹ trước khi hàn.
6. Một số lưu ý quan trọng
- An toàn là trên hết: Hàn TIG tuy ít khói nhưng tia hồ quang rất mạnh. Đừng bao giờ nhìn trực tiếp vào hồ quang mà không có kính bảo hộ.
- Đừng vội vàng: Hàn inox cần kiên nhẫn. Làm nhanh dễ dẫn đến mối hàn xấu, bồn không bền.
- Thực hành trước: Nếu bạn mới làm, hãy thử hàn trên vài tấm inox vụn để quen tay, đừng nhảy ngay vào hàn bồn lớn.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
CÔNG TY TNHH TMSX CHẾ TẠO CƠ KHÍ Á CHÂU
Địa chỉ nhà xưởng: Lô I9-1 Đường số 5, Khu Công Nghiệp Vĩnh Lộc, P. BHH B,
Quận Bình Tân, TPHCM
Hotline: 097.7797.304
Emai: nvkd3achau@gmail.com